مبانی و روشهای مفسران در تبیین آیات متشابه

قدر متیقّن آن است که قرآن، مشتمل برآیات متشابه است ومتشابه،آن است که درعین روشن بودن معنای ظاهری آن، ظاهرش مراد نیست و عمل به ظاهر آن منشأ فتنه و فساد است ومراد واقعی آن را سایرمحکمات قران روشن می کند. بنابر این (متشابه بما هو متشابه ،قبل ازارجاع به محکم قابل عمل نیست . مفسران قرآن کریم باتوجه به موضع گیریهای مختلف کلامی، فلسفی،عرفانی و حتی فقهی خود مبانی و روش های گوناگونی را در تبیین آیات محکم و متشابه به کار بسته اند و تفاسیر مختلفی از آنها ارائه نموده اند فقها روششان مبتنی بر صدّ باب تأویل و جمودبر ظاهرالفاظ است معتزلیان اکثراً متشابهات را به معانی موافق با قواعد عقلی تأویل نموده و اشاعره آیات متشابه مربوط به صفات خدای تعالی را به تأویل برده وآیات متشابه مربوط به معاد را به ظواهر خود باقی گذارده اند و قائل به تشبیه هستندپیروان مکتب اهل بیت (ع) نیز متشابهات را با ارجاع به محکمات تفسیر نموده اند.با توجه به اختلافات زیاد مکاتب تفسیری درمبانی و روشهای آنان نمی توان حد مشترکی بین همه آنهاپیداکردوآنها را به هم نزدیک ساخت ولی ارائه مبانی و روش های هرکدام به صورت علمی و مستدل،راه را برای داوری اندیشمندان و اثبات نظریه صحیح تر هموار خواهد ساخت.